Lityum iyon piller neden patlar?

Sık sık patlayan pil haberlerini görüyoruz. Peki ama bu piller neden patlıyor?

Lityum iyon piller, bugün en sık kullanılan şarjlı pil teknolojileri arasında bulunuyor. Cep telefonlarından uçaklara çok geniş bir kullanım alanına sahip olan lityum iyon pillerin kötü bir alışkanlığı var: çok nadir de olsa patlayabiliyorlar.

Peki lityum iyon pillerin içinde ne oluyor bitiyor da, bir bomba gibi patlayabiliyor?

Lityum iyon piller, "ısıl sürüklenme" olarak bilinen bir işlem dolayısıyla patlamaya meğillidirler. Bu durum, temel olarak artan ısının sistemin daha fazla ısınması, böylece ısının giderek artması şeklinde oluşan bir pozitif döngü olarak tarif edilebilir. Isıl sürüklenmeye fiziksel ve kimyasal birçok işlemde rastlanır; patlayan yıldızlar ve kuruyan beton gibi.

Lityum iyon pillerde, birkaç nedenden dolayı ısıl sürüklenme gerçekleşebilir. Pilin içerisindeki negatif ve pozitif kutupları ayıran zarda meydana gelen aşınmalar, zamanla kısa devrelere yol açabilir. Bu durum, lityum iyon pilin erimesine neden olur. 60 dereceden yüksek ortam ısısı, sıkça fazla şarj etmek, pile yapılan modifikasyonlar, onun patlamasına neden olan faktörler arasında sıralanıyor.

Patlamaya pilin kimyasal yapısı yol açıyor

Patlamaya asıl yol açan ise pilin kobalt oksit kimyasal yapısı. Valence Technology araştırma ve geliştirme ikinci başkanı Joe Lamoreux, durumu şöyle anlatıyor: "(Pil), kendini ısıtmaya başlayacak bir ısıya ulaşabilir ve alev alarak patlayabilir." Bazı zamanlarda ise organik elektrolit delinerek pilin dışarıya akmasına neden olabilir.

Bu özel durumlara çok fazla rastlanmasa da dünya çapında yaşanan önemli Lityum iyon patlama olayları var. 2006'da hemen hemen önde gelen laptop üreticilerinin tamamı - Apple, HP, Lenovo, Toshiba, Dell ve falası, bazı laptop'ların pillerinin aşırı ısındığı gerekçesiyle ürünlerini geri toplamışlardı.

DSLR'lerdeki gibi az sayıda hücreye sahip bazı pillerin patlama olasılığı ise daha düşük. Pil sorunlarıyla boğuşan Boeing 787 Dreamliner'da kullanılan çok hücreli, güçlü pilin  bu tür olaylara daha yatkın olduğu anlaşılmıştı.

Ancak korkmanıza gerek yok. Laptop'unuz, cebiniz ve tabletinizin pili, onu gereğine uygun bir biçimde kullandığınız sürece, yaşam süresi boyunca size güvenle hizmet edecektir.