Biraz fazla hızın zararı yok ; tabii denetim altında olduğu sürece...Her yerde
görüyoruz, bir overclock akımıdır gidiyor. Bu konuda overclock işleminin altında
yatan düşünceyi ve uygulama yöntemlerini sizlere anlatacağız. Burada
anlatacaklarımız, uygulamasanız bile bilgisayar içindeki bazı mekanizmaların
işleyişini kavramak açısından önemli olduğunu düşünüyoruz
Overclock,
bilgisayardaki bileşenlerin özgün hızlarından daha yüksek hızlarda çalışmaya
zorlanmalarıdır. Bilgisayarda bütün bileşenlerin referans aldığı bir saat vuruşu
üreteci vardır. Bu saat vuruşunu temel alan diğer bileşenler kendilerini buna
göre ayarlarlar. Bu “saat üreteci” kavramının varlığından dolayı bu işleme
overclock, yani aşırı saat hızı kullanma gibi bir isim veriliyor. Dilimizde hız
aşırtma şeklinde de anılabilen bu işlem birçok farklı bilgisayar bileşeni için
kullanılabiliyor. Bu işlemin en çok uygulandığı bileşenler ise tabii ki
bilgisayarınızın işlemcisi, belleği ve grafik kartı. Bu bileşenler oyun ve
sistem performansı üzerine en çok etki eden bileşenler oldukları için
kullanıcıların yoğun “ilgisine” maruz kalıyorlar. Kullanıcılar da haklı elbet;
sürat mutluluktur.
Neden Yapılıyor?
Çünkü kimsenin işi gücü yok,
gibi yüzeysel bir açıklama yersiz ve yanlış olacaktır. Bilakis, bu sistemdeki
bileşenleri olduğundan hızlı çalıştırmak çin tüketicilere sağlanan birçok ürün,
kendi adlarına bilgi ve iletişim teknolojileri içinde önemli bir iş kolu
oluşturmuş durumda. Özel bellekler, özel anakartlar, özel soğutucular, özel güç
kaynakları ve hatta özel kasalar… Bu ürünler bir arada kullanıcıların yalnızca
sistemlerini daha başarılı şekilde hızandırmasını değil (çünkü
bazı durumlarda işin astarı yüzünden pahalıya gelebiliyor) bilgisayarların ilgi
çekici tasarım harikalarına dönmelerine de vesile oluyor. Olay sık sık yalnızca
hız yarışının dışına çıkarak modifikasyon işine de döndüğü için iki konunun
birbiriyle olan bağlantısı tartışılmayacak düzeyde sağlam.
Overclock işlemi, en
temelinde, ürünlerin ferah çalışabilmeleri için barındırdıkları toleransların
küçük müdahalelerle değerlendirilerek kullanıcılara fazladan performans olarak
sunulması olarak özetlenebilir. Tabii aşırıya kaçılan ve hızlandırılacak
bileşenin kullandığı voltajı artırarak yapılan hızlandırma işlemlerinde
toleransın değerlendirildiğin söylemek biraz güç. Fakat en nihayetinde “bu ürün
aslında bu hızda çalışabiliyor” yaklaşımı, overclock işleminin temelinde yatan
düşüncedir.
Özel sistemler kurmadan yapılabilecek overclock işlemleri sisteme daha az
zarar verme riski taşırlar ve yer yer maliyetsiz bir şekilde sistemin
performansını az da olsa artırmanızı sağlarlar. Bu tür ince dokunuşlarda
sisteminiz başında çalışırken veya belki oyun oynarken siz bir şeyler fark
etmezsiniz; yine de bir takım farklar çeşitli yazılımlarla daha net şekilde
gözlemlenebilir.
İster eğlence için olsun,
ister ortamı biraz ısıtmak, isterseniz de aşırıya kaçmayı bir hobi haline
getirmiş olun, overclock işlemi her durumda riskli bir iştir. Öncelikle
bileşenleri, dengeli de olsa, fabrika çıkış değerlerinin üstünde çalışmaya
zorluyorsunuz. Bir çalışana sürekli fazla mesai yaptırmakla bir bilgisayar
bileşenini sürekli hız açısından zorlamanın teoride farkı yok (pratikte ikisi de
bir süre sonra işi bırakabilir; ama bir tanesi kesinlikle kullanılmaz hale
gelecektir).
Hangi Parçalara Müdahale Edebiliriz?
Bilgisayarımızda hızını
beğenmeyip el ile müdahale etmek isteyebileceğimiz birçok bileşen var. Tabii ilk
başta aklımıza gelen bileşenler işlemci ve grafik kartları oluyor. Grafik kartı
üzerindeki işlemci ve belleklerde ayrı ayrı işlem yapılıyor. Bunun yanında
sistem işlemcisinin hızıyla oynadığımızda sistem belleğinin niteliği de önem
kazanıyor. Çünkü her işlemcide yalnızca işlemcinin özellikleriyle oynayarak bir
yere varmak güç oluyor veya işlemcinin saat çarpanı kilitlenmiş olabiliyor. Bu
detayları sizlere, işlemleri detaylı şekilde anlattığımız sonraki Taktik Servis
yazılarımızda uzunca vereceğiz; bu sebeple burada fazla detay bulamadığınız
konuları es geçiyoruz diye düşünmeyin.
Bilgisayarımızda
işlemcimizin hızıyla oynayarak bir miktar performans kazanmamızda pek sorun yok
gibi görünüyor. Hatta öyle ki, bazı anakart üreticileri işlemcinin, sistemdeki
işlemci yükü arttığında hızının önceden belirlenen oranda artmasın sağlayan özel
anakart tasarımlarını uzun süredir bizlere sunuyorlar. Bu tür sistemler aslında
el ile sürekli olarak hızı yükseltilmiş olarak çalıştırılan işlemcilerden daha
iyi. Çünkü sistem sürekli olarak gerilim altında çalışmamış
oluyor. Tabii ki bu işi yapan düzeneklerin (yongalar ve yazılımlar) gittikçe
geliştiğini söylesek de, işlemcilere el yordamıyla taklalar attırmamızı sağlayan
gelişmiş BIOS’ların gerisinde kaldığını da söylemeliyiz. BIOS demişken, artık
saat hızları ve voltaj gibi alt seviyede bile olsa birçok ayar için BIOS’a
girmemize de gerek yok. Gerek anakart üreticilerinin sunduğu yazılımlar olsun
gerekse de üçüncü şahıs bağımsız geliştiricilerin sunduğu yazılımlar olsun, en
sert hız aşırtma işlemlerini bile BIOS’a girmeden işletim sistemi (genellikle
Microsoft Windows XP) üzerinden yapmak mümkün.
Grafik kartlarıyla oynamak
biraz daha basit ve açık konuşmak gerekirse getirilerini anlamak da daha kolay.
Çünkü bilgisayarın geri plan ön plan fark etmeksizin bütün işlemlerini yürüten
işlemcideki hız artışını tutarlı olarak doğal yollarla anlamak zorken grafik
kartında her zaman oynadığınız oyun veya basit sınama yazılımlar size hemen
aradaki farkı, yaptığınız aşırtma işlemiyle orantılı şekilde verecektir. Ayrıca
grafik kartlarında zorlama işlemleri tamamen yazılımsal olarak yapılıyor. Zaten
grafik kartının BIOS’una girmek gibi bir kavramla karşılaşmamışsınızdır diye
tahmin ediyoruz. Hatta öyle ki ATI Tool adlı oldukça ünlü bir yazılım size
grafik kartınızla ilgili tüm ayarları yapabileceğiniz ölçüde yardımcı olabilir.
smi sizi yanıltmasın, bu bahsettiğimiz yazılım tüm Nvidia ve ATI işlemcili
grafik kartlarına destek verebilecek düzeyde bir yeteneğe sahip. Hatta ismine
ters düşecek şekilde neredeyse her Nvidia işlemcili kart desteklenirken bazı öze
ATI işlemcili kartlar şu anki bazı beta sürümlerle
desteklenemeyebiliyor.
Uzun Lafın
Kısası...
Overclock gerek oluşturduğu kendisine has donanım ürünleri sektörü,
gerekse de insanların boş vakitlerini değerlendirebileceği bir hobi olmaya kadar
giden uğraşı yönüyle önemli bir kavram durumunda. Bundan sonraki makalelerimizde
işlemci ve grafik kartını nasıl overclock edip sistem kararlılığını nasıl
sağlayacağınızı ve bu işleri hangi yazılımlarla yapabileceğinizi ele
alacağız.
UYARI!
Burada anlatılan işlemler
bilgisayarınızı fiziksel olarak zorlar. Henüz ruhsal bunalıma girip kendisini
koyveren bir bilgisayar bilmiyoruz; nedense kendimizi olayın fiziksel olduğunu
belirtmek zorunda hissettik. fiaka bir yana, bilgisayarın sınırlarını birçok
yüksek işlem gücü isteyen yazılım kullanarak zorlamak makul bir şey sayılsa da
donanımsal sı-nırların üzerinde çalışmaya zorlanan bileşenler, kullanılmayacak
hale gelebilir, bu bileşenlerin ömürleri kısalabilir veya oluşabilecek muhtemel
hatalar sebebiyle bilgisayarın çalışmasında kesilmeler oluşmasına sebep
olabilir. Hızını artırdığınız parça pembeleşin-ceye kadar kısık ateşte pişebilir
ve servise hazır hale gelebilir. Daha da kötüsü, servistekiler çok pişmiş
sevmiyorsa ürününüz garanti kapsamı dışında da kalabilir. Biz neden mi
yapıyoruz? Risk almayı seviyoruz.
Forumdaki 13 Kategoride 46 Forum var, Bu forumlara açılan 207 Konuya 31 Cevap yazıldı..
Üye : Misafir : 3 Toplam : 3 Rekor : 87 kişi 11.01.2023 11:34:09
Aktif Üyeler Genel Sorumlu - Yönetici - Forum Yöneticisi - Editör - VIP Üye